Kijken, kijken…kopen!

In Oktober van 2013 introduceerde Albert Heijn de nieuwe bonuskaart. Zelf noemde de   supermarktketen het ‘de oude service in een nieuw jasje’, maar er bleek iets meer achter deze nieuwe kaart te zitten. Zodra je de kaart via het internet registreert gaat Albert Heijn actief bijhouden welke producten je veel koopt, zodat je vervolgens aanbiedingen kan krijgen die speciaal op jou gericht zijn. Koop je bijvoorbeeld heel veel pizza’s en frisdrank, dan is er een grote kans dat je binnen enkele weken aan aanbieding krijgt voor, je raadt het wel, pizza’s en frisdrank. Voordelig voor jou als klant, want zo heb je meer kans op korting op producten die voor jou aantrekkelijk zijn. Voordelig voor Albert Heijn, want nu heeft het concern een goed excuus om al onze gegevens en aankopen bij te houden. Albert Heijn is niet het eerste bedrijf dat zich bezig houdt met dit soort praktijken, bedrijven als Google en Facebook verzamelen al jaren lang deze zogeheten big data.

Bijna alles wat je doet op het internet wordt bijgehouden door grote bedrijven, denk hierbij aan dingen die je leuk vindt op Facebook en zoekopdrachten die je invult in Google. Deze informatie wordt vervolgens door deze bedrijven opgeslagen en geanalyseerd. Ook mobiele telefoons bieden inmiddels een perfecte manier voor bedrijven om ons gedrag te monitoren, zo kan door middel van GPS onze locatie worden vastgesteld. Op deze manier krijgen bedrijven een volledig beeld over ons gedrag, onze voorkeuren en onze aankopen. Deze individuele data kan vervolgens gebruikt worden om op maat gemaakte advertenties aan ons te laten zien zodra we ons op het internet begeven, maar er is meer mogelijk. Aan de hand van de grote hoeveelheden data die vanuit verschillende mensen verzameld wordt kunnen algoritmes opgesteld worden voor het gedrag van een bepaalde groep. Een voorbeeld hiervan is Target, een Amerikaanse keten die een algoritme heeft ontwikkeld voor het koopgedrag van zwangere vrouwen. Zodra vrouwen bij Target bepaalde producten gaan kopen wordt dit opgemerkt door het bedrijf, en krijgen ze meer reclame in de brievenbus voor producten die te maken hebben met zwangerschap.

Deze persoonlijke data, algoritmes en gedragsvoorspellingen kunnen bedrijven veel geld opleveren. Maar waarom krijgen wij dit geld eigenlijk niet? Het is ten slotte onze data die gebruikt wordt door bedrijven. Inmiddels ontstaan er steeds meer initiatieven die mensen de kans geven om hun eigen data te beheren en verkopen. Zo is er bijvoorbeeld datacoup , een website die je een overzicht geeft van de data die jij kunt doorverkopen aan bedrijven. Door gebruik te gaan maken van dit soort bedrijven en onze eigen data weer terug te claimen, krijgen we als deelnemers aan het internet weer controle en zekerheid over onze persoonlijke data.

Het programma Tegenlicht van de VPRO zond vorig jaar een interessante aflevering uit over persoonlijke data, deze is online te zien.